Nguyễn Tiệp[Thời trang] Haute Couture: (tiếng Pháp: [ot ku’tyʁ] – nghĩa là đồ may cao cấp hoặc thời trang cao cấp) – với từ haute để chỉ sự lịch thiệp, tao nhã hay cao cấp; từ couture để chỉ công việc may, khâu vá. Cha đẻ của thuật ngữ Haute Couture là ông Charles Frederick Worth (1826-1895), là một nhà thiết kế thời trang người Anh làm việc tại Paris vào khoảng giữa thế kỷ 19.
Cụm từ Haute Couture được dùng để chỉ việc sáng tạo những mẫu quần áo đặc biệt vừa đúng với kích thước của người đặt may. Những sản phẩm Haute Couture được làm theo đơn đặt hàng của những khách hàng đặc biệt, nó thường được chế tạo bằng những loại vải chất lượng cao và may với sự chú ý đặc biệt tới các chi tiết, nó có khâu hoàn thiện với những người thợ may có kinh nghiệm và tay nghề cao nhất, Haute Couture đòi hỏi nhiều thời gian vì sử dụng rất nhiều những kỹ thuật khâu tay. Quần áo Haute Couture được làm một cách đặc biệt theo kích thước riêng và vóc dáng của người mặc.
Ngày nay, tại Pháp, thuật ngữ “Haute Couture” là thuật ngữ được bảo vệ bởi pháp luật – chỉ được sử dụng bởi các hãng có cùng chung một tiêu chuẩn được công nhận là “Haute Couture”. Tuy nhiên, thuật ngữ này vẫn thường được sử dụng để mô tả tất cả những loại quần áo thời trang cao cấp được may riêng theo kích thước của khách hàng dù nó được sản xuất ở Paris hay các kinh đô thời trang như London, Milan, New York hay Tokyo.
Thuật ngữ này cũng có thể được dùng để chỉ:
– Nhà thiết kế thời trang hoặc hãng thời trang tạo ra những BST thời trang độc đáo hay một xu hướng thời trang mới
– Những sáng tạo thời trang mới
Tại Pháp, thuật ngữ Haute Couture được bảo vệ bởi pháp luật thông qua Phòng công nghiệp và thương mại Paris có trụ sở đặt tại Paris. Văn phòng luật Haute Couture (có thể hiểu là nghiệp đoàn hay liên minh, tổ chức) có trách nhiệm “kiểm soát và quy định nhà thời trang nào đủ tư cách để trở thành nhà thời trang Haute Couture”. Luật của văn phòng này quy định chỉ có “những công ty có trong danh sách hàng năm do bộ công nghiệp Pháp quy định” mới được sử dụng nhãn Haute Couture. Văn phòng này ngoài việc quy định công ty nào là Haute Couture còn kiểm soát việc vi phạm bản quyền về kiểu dáng, quan hệ hợp tác với nước ngoài, sắp xếp thời gian ra mắt các BST thời trang và quảng cáo cho công nghiệp thời trang của Pháp… Văn phòng này cũng chịu trách nhiệm về hoạt động của một trường thời trang tại Paris để dạy các nhà thiết kế thời trang hay kỹ thuật may mặc. Trường giúp cho các hãng có được những nhà thiết kế mới và vẫn còn hoạt động cho tới ngày nay. Tiêu chuẩn về Haute Couture được lập nên vào năm 1945 và được bổ sung vào năm 1992.
Để được quyền sử dụng thuật ngữ Haute Couture và sử dụng nó trong quảng cáo cũng như các công việc khác, các thành viên của Văn phòng luật Haute Couture phải tuân thủ những luật sau:
- Các thiết kế được làm theo đơn đặt hàng của những khách hàng cá nhân, với một hay nhiều lần điều chỉnh, sửa cho hợp với kích thước khách hàng.
- Có cửa hàng (nhà xưởng) tại Paris với ít nhất 15 nhân viên làm việc toàn thời gian.
- Có ít nhất 20 nhân viên kỹ thuật tại 1 cửa hàng hay xưởng.
- Mỗi một mùa thời trang (2 mùa trong năm) phải giới thiệu một bộ sưu tập tới giới truyền thông Paris, bao gồm ít nhất 35 sản phẩm may mặc phù hợp với cả ăn mặc thông thường và dạ tiệc.
Kể từ cuối những năm 1980, thuật ngữ Haute Couture bị mờ nhạt bởi sự nhận thức của công chúng – với sự ra đời của những đồ may sẵn, mặc luôn (ready-to-wear tiếng Pháp: prêt-à-porter). Doanh thu đã khiến một số nhà thời trang Haute Couture từ bỏ phân khúc ít lợi nhuận mà chuyển sang các sản phẩm ready-to-wear. Hầu hết các nhà thời trang Haute Couture chuyển sang bán những BST ready-to-wear, mang lại lợi nhuận cao hơn so với kiểu may quần áo theo đặt hàng cũ. Những nhà thời trang này không còn được coi là Haute Couture nữa.
Nhiều nhà thời trang cao cấp như Chanel vẫn sử dụng Haute Couture cho những bộ sưu tập đặc biệt. Những BST này thường không được bán hoặc rất khó để mua. Đôi khi Haute Couture cũng được sử dụng cho những hoạt động, những sản phẩm không thuộc lĩnh vực may mặc như hội hoạ, âm nhạc…
Pierre Balmain chỉnh cỡ váy cho người mẫu Ruth Ford năm 1947 (ảnh của NAG Carl Van Vechten)
Thành viên của Văn phòng luật Haute Couture:
Mùa Xuân Hè 2012 thành viên chính thức bao gồm:
Thành viên chính thức (Official Members)
Adeline André—Anne Valérie Hash—Atelier Gustavolins—Chanel—Christian Dior—Christophe Josse—Franck Sorbier—Givenchy—Jean Paul Gaultier—Maurizio Galante—Stéphane Rolland — Giambattista Valli
Thành viên tương ứng – nước ngoài (Correspondent Members, Foreign)
Azzedine Alaïa—Elie Saab—Giorgio Armani—Valentino—Versace—Gul Ahmed
Thành viên khách (Guest Members)
Alexis Mabille—Alexandre Vauthier—Bouchra Jarrar—Iris Van Herpen—Julien Fournié—Maxime Simoens—Yiqing Yin
Trang sức
Boucheron—Chanel Joaillerie—Chaumet—Dior Joaillerie—Van Cleef & Arpels
Phụ kiện
Loulou de la Falaise—Massaro—On Aura Tout Vu
Thành viên cũ (Former Members)
Tham khảo thêm tại đây.