Nhiều người cứ thích chơi đồ giả
– Thi thoảng chúng ta vẫn đọc được những tin tức như các nhà đấu giá nổi tiếng trên thế giới bán một bức tranh với giá 120 triệu USD hay một chiếc bình gốm nhỏ xíu mà lên tới cả triệu USD. Thực ra có nhiều người VN giàu, rất giàu nhưng việc bỏ cả triệu USD để sở hữu một tác phẩm nghệ thuật gần như là không tưởng. Thay vào việc bỏ tiền ra mua một bức tranh, một tác phẩm nghệ thuật có giá trị thì họ dùng tiền mua nhà, sắm xe siêu sang hay những món đồ đắt tiền. Vì sao vậy?

Tôi cho là người ta còn quan niệm thưởng thức những thứ tiêu dùng chứ không thưởng thức giá trị tinh thần. Khi thưởng thức giá trị tiêu dùng mà không có giá trị văn hóa, về sâu xa họ sẽ mất đi lòng tự trọng.

Có người sẵn sàng mua cho con cái họ một chiếc xe 700.000-800.000 USD nhưng họ cho đó là chuyện bình thường. Ở mặt bằng nào đó, mua một bức tranh trị giá 1 triệu USD cũng là để khoe tiền thôi nhưng nó sang hơn là mua một cái ô tô 700.000-800.000 USD. Vì một đằng là giá trị tinh thần, một đằng là giá trị vật chất. Nhưng giá trị vật chất thì vẫn có giá còn giá trị tinh thần là vô giá.

Và nếu muốn vươn cao lên để hiểu được giá trị tinh thần thì phải là những người có văn hóa. Họ cũng phải được trau dồi cả văn hóa và tri thức. Tuy nhiên tôi vẫn thấy ngạc nhiên và trân trọng những anh em nghệ sĩ ở VN vì dù không có thị trường trong nước thì họ vẫn đắm đuối làm nghệ thuật. Họ sẵn sàng để vợ nuôi hoặc nhịn cái nọ cái kia đi để làm nghệ thuật.

Tôi nghĩ với số doanh nghiệp hiện nay mà mỗi người quan tâm đến mỹ thuật, mua các tác phẩm của những nghệ sĩ VN thì quá tốt rồi.

Nhiều nghệ sĩ dù không có tên tuổi, không hình thành phong cách rõ rệt nhưng họ làm thật và những tác phẩm của họ hơn hẳn những tranh đá, tranh gỗ hay những thứ óng ánh, lăng nhăng mua ở cửa hiệu vỉa hè bây giờ. Chí ít mua tranh thật của một họa sĩ không nổi tiếng còn hơn mua tranh rởm của một họa sĩ nổi tiếng. Hai cái khác nhau vậy mà nhiều người lại cứ thích chơi đồ giả.

– Nghe nói tranh của anh đắt lắm, toàn người nước ngoài mua. Anh có thể tiết lộ giá mỗi bức tranh anh vẽ là bao nhiêu?

Tranh của tôi không rẻ chứ không đắt. Vừa rồi tôi đi trại sáng tác ở Ấn Độ với các họa sĩ ở Malaysia, Cam-pu-chia, Brunei và tôi thấy tranh tôi quá rẻ. Ví dụ tranh của họ bán được 23.000 USD hay 26.000 USD thì tranh của mình cũng chỉ bằng số lẻ của họ.

Văn hóa xuống sẽ kéo theo nhiều thứ xuống
– Trở lại với khái niệm văn hóa, nhiều người có nhiều tiền nhưng họ lại không biết thế nào là 1 món đồ đẹp. Một tầng lớp siêu giàu đã xuất hiện rất nhanh trong những năm gần đây. “Đại gia” thì có nhiều nhưng họ đa phần chỉ có tiền chứ chưa có văn hóa như anh nói. Giàu có thì nhanh còn văn hóa thì lại cần tích lũy và học hỏi lâu, anh có nghĩ vậy không?

Ông ngoại tôi, một người Hà Nội gốc khá giàu có từng kể lại với mẹ tôi rằng ngày xưa các cụ mời nhau đến nhà ăn uống thịnh soạn thế này: Đêm nay mời ông sang nhà tôi để ngắm hoa quỳnh nở.

Mời đi từ 4h chiều để ngắm hoa Quỳnh nở có nghĩa chủ nhà phải lo bữa ăn cho khách từ chiều đến đêm. Các cụ mời nhau tới nhà ăn một bữa thật thịnh soạn với những món đặc sản của Hà Nội nhưng lại dùng một từ cụm từ rất sang là “ngắm hoa quỳnh”. Nó hoàn toàn khác với kiểu mời nhau tục tĩu và thô thiển như bây giờ.

Văn hóa ngày nay thể hiện ngay cả ở chuyện trả tiền. Muốn trả tiền ăn cho người khác là phải xin phép người ta dù điều đó là thể hiện lòng tốt. Tôi đã bị vài lần như vậy và cảm thấy rất mất tự do.

Tôi cũng từng chứng kiến cảnh người ta tranh nhau trả tiền, giằng co đến mức cái ví rơi cả vào nồi nước phở (cười). Chỉ khổ thân bà bán hàng lại phải dùng muôi múc cái ví đó ra. Tôi cho khi văn hóa xuống cấp thì nó sẽ kéo theo nhiều thứ xuống, rồi đến một lúc nào đó sẽ không còn lễ nữa.

Tiền có thể mua được rất nhiều thứ nhưng không mua được lòng tự trọng.

Theo: Hạnh Phương – Ảnh: Nguyễn Hoàng – Vietnamnet.vn

1 2